آفریقا شاهد افزایش چشمگیر در پذیرش انرژی خورشیدی است؛ به‌طوری‌که واردات پنل‌های خورشیدی از چین در ۱۲ ماه منتهی به ژوئن ۲۰۲۵ با رشد ۶۰ درصدی نسبت به ۱۲ ماه پیش از آن، به ۱۵.۰۳ گیگاوات رسید، در حالی‌که این رقم در دوره‌ی قبل ۹.۴ گیگاوات بوده است. این موضوع در پژوهش جدید امبر (Ember) مطرح شده است.
هرچند امبر اذعان می‌کند که این داده‌ها میزان واقعی نصب‌شده را تأیید نمی‌کند، اما این روند را نشانه‌ای از «شتاب‌گیری خورشیدی» در مقیاس وسیع در چندین کشور آفریقایی می‌داند؛ روندی که بیشتر از بخش خورشیدی توزیع‌شده (مقیاس کوچک) هدایت می‌شود تا نیروگاه‌های مقیاس بزرگ.
بزرگ‌ترین واردکننده در این بازه زمانی آفریقای جنوبی بوده است و پس از آن نیجریه و الجزایر قرار دارند. با این حال، یافته‌های امبر نشان می‌دهد بخش زیادی از این شتاب‌گیری خارج از آفریقای جنوبی رخ داده است.
این گزارش با استفاده از داده‌های گمرک چین برای اثبات ادعای خود نشان می‌دهد که واردات پنل خورشیدی خارج از آفریقای جنوبی از ۳.۷۳ گیگاوات در ۱۲ ماه منتهی به ژوئن ۲۰۲۳ به ۱۱.۲ گیگاوات در ۱۲ ماه منتهی به ژوئن ۲۰۲۵ رسیده است.
در سال گذشته، ۲۰ کشور رکورد جدیدی در واردات ثبت کرده‌اند و ۲۵ کشور حداقل ۱۰۰ مگاوات وارد کرده‌اند (در مقایسه با ۱۵ کشور در ۱۲ ماه قبل)، که نشان‌دهنده تغییر پرقدرت به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر در سراسر قاره است. الجزایر گزارش داده که واردات پنل خورشیدی‌اش در مقایسه با سال قبل ۳۳ برابر شده، در حالی‌که این رقم برای زامبیا ۸ برابر، بوتسوانا ۷ برابر و سودان ۶ برابر بوده است. کشورهای لیبریا، جمهوری دموکراتیک کنگو، بنین، آنگولا و اتیوپی نیز همگی بیش از سه برابر رشد داشته‌اند.
امبر در گزارش جدید خود با عنوان «اولین شواهد از جهش انرژی خورشیدی در آفریقا» استدلال می‌کند که این رشد واردات تنها یک جهش موقت نیست. هرچند دسامبر ۲۰۲۴ شاهد رکوردشکنی بود، اما از آن زمان واردات در سطح بالایی باقی مانده است. دیو جونز، نویسنده اصلی گزارش و مدیر برنامه بینش‌های جهانی امبر، اشاره می‌کند آنچه در ابتدا به‌عنوان فشار پایان سال از سوی عرضه‌کنندگان چینی به نظر می‌رسید، اکنون یک روند ساختاری پایدار جلوه می‌کند.
تحلیل‌گران امبر مدعی‌اند که فقط پنل‌های وارداتی به سیرالئون (در صورت نصب) می‌توانند معادل ۶۱ درصد از کل تولید برق گزارش‌شده در سال ۲۰۲۳ را تولید کنند. همچنین این پنل‌ها در ۱۶ کشور قادرند معادل بیش از ۵ درصد از کل تولید برق گزارش‌شده را تولید نمایند.
به گفته امبر، بیش از ۲۰ کشور رکورد جدیدی در واردات زده‌اند که نشان‌دهنده تغییر قاره‌ای به سمت انرژی‌های تجدیدپذیر است. پژوهش امبر نشان می‌دهد افزایش واردات پنل خورشیدی می‌تواند به طور قابل توجهی واردات سوخت را کاهش دهد و هزینه پنل‌ها در عرض چند ماه جبران شود. برای نمونه، در نیجریه یک پنل خورشیدی ۴۲۰ واتی به ارزش ۶۰ دلار (۰.۱۴ دلار بر وات) که سالانه ۵۵۰ کیلووات‌ساعت برق تولید می‌کند، از ۶۰ دلار گازوئیل که تنها ۲۷۵ کیلووات‌ساعت برق تولید می‌کند، مقرون‌به‌صرفه‌تر است و زمان بازگشت سرمایه تنها ۶ ماه برآورد می‌شود. با این حال، در بیشتر کشورهای واردکننده اصلی پنل، واردات فرآورده‌های نفتی تصفیه‌شده هنوز تا ۱۰۷ برابر بیشتر از واردات پنل خورشیدی است.
در زمینه آفریقا، انرژی خورشیدی همچنین به‌عنوان محرک رشد اقتصادی از طریق دسترسی مطمئن‌تر، پاک‌تر و ارزان‌تر به برق عمل می‌کند.
امبر البته در گزارش خود هشدار می‌دهد که داده‌های صادراتی الزاما منعکس‌کننده میزان واقعی نصب نیستند؛ چرا که پنل‌ها ممکن است به کشورهای همسایه صادر مجدد شوند، در حین حمل‌ونقل یک تا دو ماه تأخیر داشته باشند یا برای مدت طولانی در انبارها بمانند. بنابراین بخش زیادی از ظرفیت گزارش‌شده ممکن است هنوز نصب نشده یا حتی وارد کشور نشده باشد. به‌عنوان نمونه، اروپا reportedly بیش از ۸۰ گیگاوات ماژول در انبارها ذخیره کرده بود که بیش از یک سال ظرفیت نصب محسوب می‌شود.
در حال حاضر تنها آفریقای جنوبی و مصر ظرفیت نصب‌شده خود را در مقیاس گیگاوات شمارش می‌کنند، اما با توجه به رشد واردات، این وضعیت می‌تواند تغییر کند. امبر می‌افزاید: «این جهش هنوز در روزهای ابتدایی خود است. پاکستان در دو سال گذشته شاهد جهش عظیمی در انرژی خورشیدی بود، اما آفریقا هنوز پاکستان بعدی نیست. با این حال، تغییر به سرعت اتفاق می‌افتد و اولین شواهد اکنون دیده می‌شود.»
منبع: taiyangnews.info