به گزارش «آژانس بین‌المللی انرژی (IEA)» در سندی با عنوان آینده برق در خاورمیانه و شمال آفریقا، بررسی دقیقی از وضعیت و روندهای بخش برق کشورهای منطقه ارائه شده است. نتایج نشان می‌دهد این منطقه همواره یکی از ارکان کلیدی نظام جهانی انرژی بوده و تقاضای برق آن از سال ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۴ سه برابر شده است. بر پایه سیاست‌های کنونی، پیش‌بینی می‌شود مصرف برق تا سال ۲۰۳۵ حدود ۵۰ درصد دیگر افزایش یابد؛ رقمی برابر با مصرف کنونی آلمان و اسپانیا.
عوامل رشد تقاضای برق در خاورمیانه
رشد سریع جمعیت و درآمد، همراه با نیاز گسترده به تهویه مطبوع و شیرین‌سازی آب، مهم‌ترین دلایل افزایش مصرف برق هستند. بر اساس این گزارش، تنها این دو عامل حدود ۴۰ درصد از رشد تقاضای پیش‌بینی‌شده طی دهه آینده را تشکیل می‌دهند. شهرنشینی، صنعتی‌شدن، برقی‌سازی حمل‌ونقل و توسعه مراکز داده نیز به این روند شتاب می‌بخشند.
آینده از آن انرژی خورشیدی و تجدیدپذیر است
در حال حاضر بیش از ۹۰ درصد برق منطقه از گاز و نفت تولید می‌شود. با این حال کشورهایی مانند عربستان سعودی و عراق در تلاشند سهم نفت را در تولید برق کاهش دهند تا آن را برای صادرات یا استفاده‌های ارزشمندتر آزاد کنند. بر اساس سناریوی سیاستی فعلی، گاز طبیعی نیمی از رشد تقاضای برق تا سال ۲۰۳۵ را تأمین خواهد کرد و سهم نفت از ۲۰ درصد کنونی به حدود ۵ درصد کاهش می‌یابد. در همین زمان، ظرفیت نیروگاه خورشیدی فتوولتائیک ده برابر و سهم انرژی‌های تجدیدپذیر به حدود ۲۵ درصد خواهد رسید. همچنین ظرفیت هسته‌ای در مسیر سه برابر شدن است.
در نورسان انرژی بخوانید:
خرید چراغ خورشیدی و پروژکتور خورشیدی با بهترین کیفیت و قیمت
ظرفیت و سرمایه‌گذاری تولید برق در خاورمیانه
ظرفیت تولید برق منطقه طی ۱۰ سال آینده بیش از ۳۰۰ گیگاوات افزایش می‌یابد؛ معادل سه برابر ظرفیت فعلی عربستان. سرمایه‌گذاری‌ها در این بخش در سال ۲۰۲۴ به ۴۴ میلیارد دلار رسید و انتظار می‌رود تا ۲۰۳۵ پنجاه درصد رشد کند. حدود ۴۰ درصد این سرمایه‌گذاری صرف توسعه و نوسازی شبکه‌های برق خواهد شد تا تلفات بالای انتقال و توزیع – که دو برابر میانگین جهانی است – کاهش یابد.
الزامات کلیدی برای تامین برق مورد نیاز در آینده
نوسازی و یکپارچه‌سازی شبکه‌های برق برای امنیت انرژی منطقه حیاتی است. همچنین، ترکیب متوازن انرژی‌های تجدیدپذیر با ذخیره‌سازی، انعطاف‌پذیری در مصرف و ظرفیت کافی نیروگاه‌های گازسوز برای مدیریت نوسانات ضروری خواهد بود. بهبود بهره‌وری انرژی نیز نقشی اساسی دارد؛ به‌ویژه ارتقای راندمان دستگاه‌های تهویه مطبوع که در حال حاضر نصف میانگین کشورهایی مانند ژاپن است. تنها بهبود این بخش می‌تواند مصرف اوج برق را به اندازه کل ظرفیت فعلی عراق کاهش دهد.
اگر از برق خورشیدی استفاده نشود چه خواهد شد؟
گزارش IEA همچنین سناریویی را بررسی کرده است که در آن روند تنوع‌بخشی به سیستم برق منطقه کندتر از اهداف پیش می‌رود. در این صورت، تقاضای نفت و گاز برای تولید برق تا ۲۰۳۵ بیش از ۲۵ درصد افزایش می‌یابد و پیامد آن کاهش ۸۰ میلیارد دلاری درآمدهای صادراتی و افزایش ۲۰ میلیارد دلاری هزینه واردات خواهد بود.